Page 9 - Konstrukcje Stalowe Nr 135
P. 9
Standardy Jakości
Ku „karcie niezawodności”
Rozmowa z prof. dr. hab. inż. MARIANEM GWOŹDZIEM,
z Instytutu Materiałów i Konstrukcji Budowlanych Politechniki Krakowskiej
• Czy, zdaniem Pana Profesora absolwenci strukcji wychodzących z wytwórni jest na ogół Fot. Jan Zych
politechnik są dostatecznie przygotowani do pro- właściwa? Kwalifikacje spawaczy w Polsce oce-
jektowania z użyciem Eurokodów oraz normy niane są dość wysoko, ale czy znajduje to odbicie obiektu. Karta winna precyzować między inny-
EN 1090 od strony praktycznej? Pewnym wskaź- w rzeczywistości? mi: klasę konsekwencji zniszczenia, projektowy
nikiem byłyby wyniki egzaminów na uprawnienia okres użytkowania obiektu, odporność pożarową,
budowlane w Izbach. Czy na tych egzaminach – Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest trwałość zabezpieczeń antykorozyjnych, klasę
w wystarczającym stopniu reprezentowana jest jednoznaczna. Norma PN-EN 1090 jest zharmo- wykonania konstrukcji, wymagania użytkowe i in.
tematyka konstrukcji stalowych? nizowana z Eurokodem 3 (konstrukcje stalowe) Eurokody mają pozytywny wpływ na wdrażanie
i Eurokodem 9 (konstrukcje aluminiowe). Duże nowych technologii i rozwiązań konstrukcyjnych,
– W pytaniu poruszone są dwie różne kwestie: krajowe wytwórnie konstrukcji metalowych na ponieważ je jednoznacznie promują.
przygotowanie praktyczne do zawodu projektanta ogół nie mają problemów z wdrożeniem systemu
oraz procedura kwalifikacyjna w postępowaniu zarządzania jakością wytwarzania – zgodnego • Czy uważa Pan, że systemy komputerowego
o nadanie uprawnień budowlanych. W tej drugiej z wymaganiami wspomnianej normy. Jakość kon- projektowania oraz metodologia BIM mogą re-
kwestii nie jestem kompetentny, ponieważ nie strukcji stalowych i aluminiowych w tych pod- alnie wpłynąć na rozwój konstrukcji stalowych?
uczestniczę w pracach komisji egzaminacyjnych, miotach jest wysoka, na poziomie europejskim, Łatwiej i taniej wykonywać bardzo złożone
powoływanych przez Izby. ponieważ funkcjonują one na rynku europejskim. i skomplikowane projekty, ale to chyba nie zna-
Problemy z jakością mogą mieć firmy małe, któ- czy, że łatwiej je zrealizować
W kwestii przygotowania praktycznego absol- rych nie stać na wdrożenie kosztownych współ-
wentów Politechnik do zawodu projektanta biegle czesnych systemów jakości. – Systemy komputerowego projektowania
posługującego się eurokodami w zakresie projek- w tym metodologia BIM już obecnie silnie wpły-
towania konstrukcji metalowych, to chciałbym się • Jakie są, Pana zdaniem, główne przyczyny wają na rozwój konstrukcji stalowych. Dzieje się
zastrzec, że mogę się wypowiedzieć tylko o absol- usterek jakościowych w konstrukcjach stalowych tak ze względu na wymagania normowe zapisane
wentach Politechniki Krakowskiej, ponieważ nie i zespolonych na budowie? Czy wynika to z nie- w Eurokodzie 3 oraz niebywały rozwój metod
mam własnych doświadczeń z innymi uczelniami. technologicznych rozwiązań projektowych, czy komputerowego wspomagania projektowania.
Odpowiedź pozytywna – tak, nasi absolwenci są też raczej z braku odpowiedniego nadzoru inwe- Standardem normowym jest modelowanie MES
co najmniej dobrze przygotowani – dotyczy sto- storskiego? zbiorników stalowych na ciecze i gazy, czy też
sunkowo wąskiej grupy absolwentów, którzy model numeryczny prętowo-tarczowy szkiele-
uzyskali dyplom magisterski na studiach 2°, na – Moje doświadczenia w tym zakresie są dość tu budynku stalowego przy użyciu popularnych
podstawie pracy dyplomowej z zakresu projekto- ograniczone, ponieważ na ogół nie uczestniczę w środowisku projektantów programów kompu-
wania konstrukcji metalowych, co stanowi około aktywnie w realizacjach typowych inwestycji bu- terowych. Rezultatem takiego projektowania są
10% absolwentów studiów 2° na kierunku budow- dowlanych. Jestem zapraszany na budowy dużych, konstrukcje o niekwestionowanej niezawodności,
nictwo. Pozostałe 90% populacji ma opanowane często prestiżowych obiektów, które mają kłopoty często lżejsze od projektowanych wg zdezaktuali-
podstawy projektowania, które należy pogłębić z jakością. Przyczyny kwestionowanej jakości zowanych norm krajowych.
w ramach doskonalenia zawodowego w trakcie w tych przypadkach są wieloźródłowe i wynikają
wykonywania zawodu projektanta. Należy dodać, zarówno z nie technologicznych rozwiązań pro- • Czy, zdaniem Pana, architekci w Polsce na
że absolwenci 10 studiów inżynierskich, na kie- jektowych jak i wadliwego wykonania podzespo- ogół w dostatecznym stopniu doceniają zalety
runku budownictwo, kwalifikacji o jakie Pan pyta łów konstrukcyjnych. konstrukcji stalowych? Kto de facto decyduje
nie posiadają. o wyborze rodzaju konstrukcji? W przypadku
• Czy w założeniach do projektu wystarczająco eksponowanych obiektów nie słychać dyskusji nt.
• Czy da się ocenić te normy z punktu widze- jednoznacznie i szczegółowo są opisane wyma- ich rozwiązań. Np. nie wiadomo na podstawie ja-
nia ich skuteczności, tzn. czy ich wprowadzenie gania co do trwałości konstrukcji, jej odporności kich przesłanek dokonano wyboru akurat takiego
w jakiś sposób poprawiło jakość projektowania korozyjnej i przeciwpożarowej? a nie innego rozwiązania Stadionu Narodowego.
i wykonawstwa?
– Pytanie dotyka bardzo istotnej kwestii, która – Architekci w Polsce reprezentują pod wzglę-
– Eurokody jako system ujednoliconych norm ma decydujące znaczenie dla wszystkich uczest- dem merytorycznym wysoki, europejski poziom
europejskich oceniam bardzo wysoko, pomimo ników procesu budowlanego: inwestora, projek- przygotowania zawodowego i artystycznego.
uwag krytycznych, dotyczących głównie braku tanta i wykonawcy. Wymagania szeroko rozu- W mojej praktyce inżynierskiej nigdy nie miałem
koordynacji organów roboczych CEN (Europej- mianego zarządzania niezawodnością konstrukcji problemów w kontaktach z architektami. Najlep-
ski Komitet Normalizacyjny) w trakcie redakcji budowlanych zostały precyzyjnie sformułowane sze realizacje powstają przy harmonijnej współ-
poszczególnych części Eurokodu 3. Wątpliwości w Eurokodzie PN-EN 1990 w postaci wielopo- pracy konstruktorów i architektów. Nie dostrzegam
mogą budzić niektóre specyfikacje (np. warto- ziomowych zabezpieczeń systemowych. Prakty- oznak dyskryminacji stali jako materiału konstruk-
ści współczynników nośności), a także wielora- ka krajowa w niedostatecznym stopniu korzysta cyjnego w licznych projektach architektoniczno-
kie – „konkurencyjne” procedury obliczeniowe, z tych uregulowań. Poważne zainteresowanie -budowlanych jakie miałem okazję analizować.
np. kilka alternatywnych formuł nośności elemen- krajowych podmiotów gospodarczych wdraża-
tów ściskanych i zginanych. Należy zauważyć, że niem zarządzania niezawodnością konstrukcji Nie jestem specjalistą w kwestiach rozstrzy-
jest to pierwsza edycja eurokodów, a prace nad budowlanych wymaga zmian w obowiązujących gnięć konkursów na duże prestiżowe realizacje
drugim wydaniem Eurokodu 3 są zaawansowane. przepisach prawa, a w szczególności w przepisach inwestycji budowlanych. Przypuszczam, że decy-
dotyczących zakresu i formy projektu budowlane- dują o tym komisje konkursowe złożone ze specja-
Usterki redakcyjne nie pomniejszają wysokiej go. Obowiązujące obecnie uregulowania w tym listów i polityków, z przewagą liczebną polityków.
oceny merytorycznej tych norm, które są nowo- zakresie są archaiczne (ich geneza sięga budow-
czesne, przystosowane do bezpiecznego i opty- nictwa XIX-wiecznego), ponieważ nie uwzględ- • Dziękuję za rozmowę.
malnego projektowania współczesnych konstruk- niają jakościowych zmian jakie niosą współczesne
cji budowlanych o najwyższych wymaganiach normy europejskie, a w szczególności Eurokod
jakości. PN-EN 1990. Od kilku lat proponuję we własnych
publikacjach naukowych, nowelizację przepisów,
• Jak Pan ocenia doświadczenia z certyfikacji z obowiązkiem opracowania w projekcie budow-
zakładowej kontroli produkcji zgodniej z normą lanym „karty niezawodności” projektowanego
EN 1090? Czy można powiedzieć, że jakość kon-
9
sierpień 2015 4(135)
