Page 13 - Konstrukcje Stalowe Nr 135
P. 13
Innowacyjność w Polsce
Transfer technologii
Omawiając finansowanie działalności naukowo-badawczej nie
można pominąć takich problemów jak transfer technologii (zakup
i sprzedaż m.in. licencji, prac badawczo-rozwojowych, usług kon-
sultingowych). W 2013 r. dokonano więcej zakupów technologii niż
sprzedaży, przy czym decydujący udział w zakupach miały środki
automatyzacji i licencje. Zakupów technologii dokonywały głównie
przedsiębiorstwa przetwórstwa przemysłowego. W 2013 r. najczęściej
nabywano licencje w Polsce, a poza granicami kraju najwięcej licencji
zakupiono w krajach Unii Europejskiej.
Źródło: GUS Nauka i technika 2013 r.
pracujących było 3,1%. Wskaźnik ten plasował Polskę wśród takich
państw europejskich, jak Chorwacja (2,8%), Cypr (2,6%), Portuga-
lia (2,5%), Grecja (2,4%), Rumunia (2,3%) oraz Litwa (2,2%). Naj-
wyższa wartość wskaźnika w Unii Europejskiej szacowana była dla
Irlandii (7,3%), Malty (6,4%) oraz Finlandii (5,7%). Wysoką wartość
wskaźnika odnotowano również dla Szwajcarii (5,7%).
Działalność innowacyjna2) Źródło: GUS Nauka i technika 2013 r.
Jednym z głównych kierunków unowocześniania gospodarki jest Efektem prowadzonych prac badawczo-rozwojowych są przychody
działalność innowacyjna. Wskaźnikami służącymi do oceny innowa- w przemyśle ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszo-
cyjności są nakłady poniesione na działalność innowacyjną. Wydat- nych. W 2013 r. udział nowych produktów wprowadzonych na rynek
kowane przez przedsiębiorstwa środki na ten cel zróżnicowane są we- w sprzedaży w przemyśle wynosił 9,3%, był niższy niż w poprzednich
dług rodzajów działalności innowacyjnej oraz źródeł finansowania. latach, kiedy wynosił 9,7–10,2%.
W 2013 r. nakłady na działalność innowacyjną w przemyśle wynosiły
19,5 mld zł (były niższe niż w latach 2009–2012). Nakłady te były Podsumowanie
głównie skoncentrowane w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących
powyżej 49 osób. Największe nakłady w przemyśle poniesiono na Zmiany w postępie technicznym można oceniać na podstawie
środki trwałe (prawie 3/4 nakładów na innowacje), a najmniejsze na wskaźników w wielkościach bezwzględnych, tempa wzrostu i odchy-
zakup wiedzy ze źródeł zewnętrznych i oprogramowania. W sektorze lenia od poziomu pożądanego. W warunkach polskich wytypowane
usług nakłady na działalność innowacyjną wynosiły w 2013 r. 9,7 mld wskaźniki porównuje się najczęściej z danymi UE. Większość z ana-
zł przy wahaniach w latach 2009–2013. lizowanych i porównywanych wskaźników wskazuje, że pożądany
i oczekiwany postęp jest niezadawalający a miejsce Polski na tle kra-
Ze względu na rodzaj prowadzonej przez przedsiębiorstwa dzia- jów unijnych niemal we wszystkich obszarach kształtuje się poniżej
łalności, najwyższe nakłady na działalność innowacyjną wykazały średniej UE-28.
przedsiębiorstwa przemysłowe produkujące metale, wyroby z metali,
komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, urządzenia elektryczne, Wskaźniki syntetyczne (udział nakładów na badania naukowe i pra-
maszyny i urządzenia. W przedsiębiorstwach z sektora usług najwyż- ce rozwojowe w PKB oraz nakłady B+R na mieszkańca) w latach
sze nakłady na działalność innowacyjną poniosły w 2013 r. jednostki 2009–2011 wzrastały, ale kolejne lata (2012–2013) charakteryzowały
sekcji Informacji i komunikacji. się stabilizacją lub spadkiem. Ponadto istnieje olbrzymi dystans mię-
dzy Polską a UE; w większości wskaźników Polska znajduje się na
Nakłady na działalność innowacyjną można także rozpatrywać 20–24 miejscu wśród UE-28.
ze względu na źródła finansowania tych nakładów. Wyróżnić moż-
na m.in. następujące środki finansowania działalności innowacyjnej: Nie wzrastają nakłady na innowacje w przedsiębiorstwach przemy-
własne, otrzymane z budżetu państwa, pozyskane z zagranicy (bez- słowych; okres ostatnich 5 lat – to systematyczny spadek angażowa-
zwrotne), pochodzące z funduszy kapitału ryzyka, kredyty bankowe. nych kwot. W usługach innowacje wzrastały do 2012 r., a w 2013 r.
Głównym źródłem finansowania nakładów na działalność innowa- nastąpił regres. Konsekwencją tego jest coraz słabszy transfer tech-
cyjną w 2013 r. były środki własne przedsiębiorstw. W przedsiębior- nologii. Wśród przedsiębiorstw przemysłowych najpopularniejszą
stwach przemysłowych stanowiły one 71,1%, a w sektorze usług – formą transferu technologii był zakup licencji. Licencje nabyło 2,7%
79,7% wszystkich nakładów. a prace badawczo-rozwojowe 1,3% przedsiębiorstw przemysłowych.
Niepokojący jest też zmniejszający się w przemyśle udział przycho-
Źródło: GUS Rocznik Statystyczny 2014 dów ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych.
Inne jeszcze wskaźniki i relacje informują o stagnacji lub niewiel-
kich zmianach w postępie technicznym w przemyśle i usługach. Nie
widać jeszcze oczekiwanego przełomu w rozwoju naukochłonnych
działów i większej aktywności przedsiębiorstw wysokiej techniki.
Opracowała: Prof. dr Zofia Bolkowska
na podstawie wydawnictwa GUS „Nauka i technika w 2013 roku”
1) Działalność badawczo-rozwojowa (B+R) obejmuje badania podstawowe (eksperymentalne
lub teoretyczne), badania przemysłowe, prace rozwojowe.
2) D ziałalność innowacyjna – całokształt działań naukowych, technicznych, organizacyjnych, fi-
nansowych i komercyjnych, które prowadzą do wdrażania innowacji. Innowacja (produktowa,
procesowa) – wdrożenie nowego lub udoskonalonego produktu lub procesu.
13
sierpień 2015 4(135)
