Page 8 - Konstrukcje Stalowe Nr 133

Eksport Budownictwa
Czas eksportu myśli
Rozmowa ze STEFANEM BEKIREM ASSANOWICZEM,
przewodniczącym komisji budownictwa
w Krajowej Izbie Gospodarczej
• Panie Prezesie, w ostatnich latach polski eksport dobrze się
rozwija, ale to dotyczy całości. Jak, według Pana oceny wygląda
eksport budownictwa?
– To zależy, co będziemy rozumieli przez „eksport budownic-
twa”. Jeżeli uznamy, że chodzi tu o zorganizowane przedsiębior-
stwa budowlane, które wykonują roboty za granicą, to na pewno
takich możliwości, jakie mieliśmy 20 lat temu nie ma. Zmieniły
się realia; koszty, jakie generuje przedsiębiorstwo pracujące w peł- rów generalnego wykonawstwa, które prowadzą kontrakty i podz-
nym eksporcie za granicą w tych strefach, gdzie byliśmy obecni
przez dziesięciolecia są tak duże, że nie opłaca się eksportować
tam całych ekip. Pozostaje wysyłanie pojedynczych fachowców,
począwszy od majstrów, a skończywszy na menadżerach budów
czy kontraktów. „Pospolitego ruszenia” na tamtych kierunkach już
nie zrealizujemy. Mam na myśli kraje Zatoki Perskiej czy północną
Afrykę. Tradycyjnie byliśmy obecni także w kilku państwach eu-
ropejskich. Polski robotnik ma dziś znacznie wyższe zarobki niż
kiedyś, a przepisy np. w Niemczech wymuszają stawki minimalne
kontrolowane przez związki zawodowe. Natomiast ciągle są duże
szanse eksportu polskiego budownictwa w formie zorganizowanej
do krajów ościennych, jak Białoruś (dotąd są firmy pracujące tam
z dużym powodzeniem).
• Czy, pana zdaniem, sytuacja polityczna obecnie ma decydują-
cy wpływ na eksport do Rosji i w ogóle na wschód?
– To wszystko jest bezpośrednio bardzo zależne od polityki. Rela-
cje z Rosją się pogorszyły, sankcje obejmują polskich eksporterów
nie tylko żywności. Niezależnie od wprowadzonych sankcji jest to
rynek trudny i konkurencyjny, bo są tam wszystkie duże zachodnie
firmy. Zarówno na Białorusi jak w Federacji Rosyjskiej problemem
jest budżet inwestycyjny. Działają też sankcje; nie zapominajmy, że
Białoruś też odczuwała to znacząco kilka lat temu. Rynek białoru-
ski jest bardzo atrakcyjny, bo duże inwestycje są objęte gwarancja-
mi rządowymi. Firmy, które tam realizowały projekty budowlane,
odnosiły sukcesy. Teraz trwają duże programy budownictwa dro-
gowego i kolejowego. Od początku 2014 r. działa ustawa o kon-
cesjach, co jest krokiem w kierunku urynkowienia. Są też kontrak-
ty organizowane przez firmy prywatne, bo sektor prywatny i tam
ruszył. Buduje się zakłady chemiczne czy farmaceutyczne. To jest
więc też potencjalny dobry rynek na polskie materiały budowlane,
bo nie trzeba pokonywać dużych odległości. A poza tym nie ma
tam jeszcze takich organizacji, które mogłyby na miejscu rozwi-
nąć sieć dystrybucyjną z prawdziwego zdarzenia. Od jakiegoś cza-
su rozważany jest projekt supermarketu budowlanego w Brześciu,
ale nie może znaleźć inwestorów. Białoruś jest wytwórcą własnych
materiałów masowych, więc jeśli chodzi o cementy, kruszywa to
są samowystarczalni. My możemy wejść z produktem bardziej
przetworzonym, więc moim zdaniem zwłaszcza dla polskich ma-
teriałów wykończeniowych bardzo obiecującym. Ostatnio w Kra-
jowej Izbie Gospodarczej badaliśmy takie rynki jak Uzbekistan czy
Turkmenistan. To jest obszar obecnie zdominowany przez firmy tu-
reckie, włoskie, francuskie i niemieckie. Są tam istotne pieniądze
rządowe na inwestycje i realizacja kontraktów w tamtych krajach
nie jest łatwa, ale znam firmy, które z powodzeniem tam działały.
Polskie firmy działające tam i w Kazachstanie są niewielkie, nie
odnoszą spektakularnych sukcesów, ale stale notują zyski. Jeżeli
do tego dodać Azerbejdżan, rynek bogaty, to uważam, że są spore
szanse rozwoju, jednak nie z udziałem polskich sił wykonawczych
lecz z generalnym wykonawstwem w oparciu o lokalnych podwy-
konawców. Jest wiele szans na przyszłość, ale polscy eksporterzy
8
czerwiec 2015 3(134)
budownictwa muszą otrzymać wsparcie banków oraz Korporacji
Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.
• Konkurencja w kategorii usług inżynieryjnych i organizacyj-
nych jest chyba trudna, bo my dopiero aspirujemy do poziomu
światowego w tej kategorii.
– I tak i nie, dlatego, że mamy świetne polskie firmy, realizato-
lecają miejscowym. Otwiera się bogaty rynek Zatoki Perskiej, ale
tam startują realizatorzy z najwyższej półki usług inżynieryjnych,
projektowania i oczywiście generalnego wykonawstwa. Osadzenie
się polskiej firmy w Emiratach, w Kuwejcie, Dubaju nie jest łatwe,
podobnie jak w Omanie, który się otwiera dla inwestycji a ma bar-
dzo bogate możliwości. Właśnie w KIG-u mieliśmy spotkania z de-
legacją z Omanu, wcześniej była tu delegacja rządowa. Planowane
są tam ogromne przedsięwzięcia w infrastrukturze, m.in. 1700 km
linii kolejowych, nowe drogi i lotniska, nowe wielkie strefy wol-
nocłowe, ekonomiczne z pełną infrastrukturą. Tam w grę wchodzi
zarządzanie, projektowanie i organizacja budowy. Jesteśmy w trak-
cie uzgadniania misji handlowej polskich firm zainteresowanych
rynkiem Omanu.
• Polscy menadżerowie lepiej pracują za granicą niż w kraju?
Skąd się biorą odpowiednio przygotowani fachowcy?
– Jeżeli spojrzymy na przekrój polskich przedsiębiorstw, tych
o rocznej wartości sprzedaży ponad 500 mln zł, a więc dużych, to
te firmy w znacznej części są firmami międzynarodowymi. Pakiety
większościowe należą do dużych koncernów europejskich i świa-
towych. Nasza kadra tam się szkoli, nabiera doświadczenia. Sam
przepracowałem w takich firmach kilkanaście lat i, zarządzając
ich polskimi przedstawicielstwami, poznałem dokładnie programy
szkoleniowe, sam je przechodziłem. Dawniej nasze firmy eksportu
budownictwa też miały programy szkoleń, bo musiały się dostoso-
wać do warunków rynkowych.
Należę do osób, które wprowadzały w Polsce specjalność inży-
nierów-rozliczeniowców, pracujących na FIDIC-u. Organizowałem
współpracę z firmami brytyjskimi i szkolenia kadry. Dziś kadra ta
stanowi trzon polskich inżynierów rozliczeniowych i nadzoru. Ba-
riery językowe, które kiedyś były problemem, praktycznie w nowej
generacji nie istnieją. Kiedy znalazłem się na pierwszym kontrak-
cie eksportowym w Libii w 1979 r., to na 500 osób pracujących
na tym kontrakcie pięć znało angielski. Dziś jest dużo młodzieży,
która ukończyła studia techniczne za granicą, zna świetnie języki.
Jesteśmy dziś nie tylko jednym z ważniejszych rynków budowla-