Page 37 - Konstrukcje Stalowe Nr 133
P. 37
Prawo
ne przed sądem powszechnym w ramach tzw. private enforcement (prywatno-
prawne wdrażanie prawa konkurencji).
W ujęciu karnym konsekwencją (nie wynikającą z u.o.k.k.) zawarcia zmowy
przetargowej może być naruszenie art. 305 kodeksu karnego, który mówi, że
kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg
publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną osobą działając na szkodę wła-
ściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokony-
wany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 39). Przyjmuje się że publicz-
ny charakter ma przetarg o jawnym, otwartym charakterze, który jest dostępny
dla nieograniczonej liczby uczestników, zaś sam publiczny czy prywatny cha-
rakter podmiotu organizującego przetarg nie ma żadnego znaczenia10).
W oparciu o art. 3 o ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary odpowiedzialności za przestępstwo okre-
ślone w art. 305 kodeksu karnego będzie mógł również odpowiadać podmiot
zbiorowy. Przepis ten wskazuje że podmiot zbiorowy podlega odpowiedzial-
ności za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej:
1) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach
uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego
imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekro-
czeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku,
2) dopuszczonej do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopeł-
nienia obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1,
3) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub
wiedzą osoby, o której mowa w pkt 1, 3a) będącej przedsiębiorcą, który bez-
pośrednio współdziała z podmiotem zbiorowym w realizacji celu prawnie
dopuszczalnego
– jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbioro-
wemu korzyść, chociażby niemajątkową.
Wobec podmiotu zbiorowego ustawa przewiduje możliwość orzeczenia
kary pieniężnej w wysokości od 1000 do 5 000 000 złotych, nie wyższej jed-
nak niż 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono
czyn zabroniony będący podstawą odpowiedzialności podmiotu zbiorowego.
Wobec podmiotu zbiorowego sąd może orzec również zakaz ubiegania się
o zamówienia publiczne.
Podsumowanie
Zmowy przetargowe należą do najpoważniejszych rodzajów naruszeń
prawa, a walka z nimi należy do najistotniejszych zadań jakie stoją przed
wieloma instytucjami publicznymi. Dzieje się tak dlatego, że zmowy prze-
targowe prowadzą do radykalnego ograniczenia podstawowej funkcji jaką
posiada przetarg publiczny, którą jest zapewnienie mechanizmu prawidło-
wej rywalizacji pomiędzy przedsiębiorcami. Stąd też istnieje szereg sankcji
(administracyjnych, cywilnych i karnych) jakie mogą spaść na przedsię-
biorcę, który narusza panujące na rynku zasady uczciwej konkurencji.
Konrad Majewski
prawnik, doradca prawny z grupy doradczej M&S Doradcy Strategiczni i z Centrum
Optymalizacji Procesów Zakupowych, redaktor budujwprawie.pl, ekspert z zakresu
prawa zamówień publicznych, partnerstwa publiczno-prywatnego, prawa antymonopo-
lowego, warunków kontraktowych FIDIC, konrad.majewski@msdoradcy.pl
Kamil Stolarski
doradca prawny z grupy doradczej M&S Doradcy Strategiczni, redaktor naczelny
budujwprawie.pl, doktorant na Wydziale Prawa i Administracji UJ, kierownik projektu
finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, kamil.stolarski@msdoradcy.pl
Od redakcji: Jesteśmy otwarci na wszelkie głosy naszych Czytelników dotyczących
zjawisk zakłócających prawidłową rywalizację na rynku między przedsiębiorstwami.
1) A . Borowicz, System przetargowy jako warunek wprawnego funkcjonowania polskiego budownic-
twa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001 r., s. 29.
2) P od red. A. Piątek, C. Banasiński, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz,
Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2010 r., s. 89.
3) O rzeczenie Sądu Pierwszej Instancji z 20 kwietnia 1999 r., sygn. akt T-305/94, NV Limburgse
Winyl Maatschappij v Komisja, Zb. Orz. z 1999 r., II-931.
4) Por. Pod red. A. Piątek, C. Banasiński, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komen-
tarz, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2010 r., s. 90.
5) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r., VI ACa 1071/10, LEX nr 113043.
6) OECD, Wytyczne dotyczące zwalczania zmów przetargowych, „Biuletyn OECD”, luty 2009 r.
7) Pod red. T. Skoczny, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz, Wydawnictwo
C.H. Beck, Warszawa 2010 r., s. 357.
8) K . Kochutek, M. Sieradzka, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz, Wy-
dawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2008 r., s. 84
9) P or. art. 305 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 2010 r. Nr 40, poz. 227.
10) J . Skorupka, Przestępstwo utrudniania przetargu de lege lata i de lege ferenda, PS 2005, nr 11–12, s. 115.
ne przed sądem powszechnym w ramach tzw. private enforcement (prywatno-
prawne wdrażanie prawa konkurencji).
W ujęciu karnym konsekwencją (nie wynikającą z u.o.k.k.) zawarcia zmowy
przetargowej może być naruszenie art. 305 kodeksu karnego, który mówi, że
kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg
publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną osobą działając na szkodę wła-
ściciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokony-
wany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 39). Przyjmuje się że publicz-
ny charakter ma przetarg o jawnym, otwartym charakterze, który jest dostępny
dla nieograniczonej liczby uczestników, zaś sam publiczny czy prywatny cha-
rakter podmiotu organizującego przetarg nie ma żadnego znaczenia10).
W oparciu o art. 3 o ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary odpowiedzialności za przestępstwo okre-
ślone w art. 305 kodeksu karnego będzie mógł również odpowiadać podmiot
zbiorowy. Przepis ten wskazuje że podmiot zbiorowy podlega odpowiedzial-
ności za czyn zabroniony, którym jest zachowanie osoby fizycznej:
1) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach
uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego
imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekro-
czeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku,
2) dopuszczonej do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopeł-
nienia obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1,
3) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub
wiedzą osoby, o której mowa w pkt 1, 3a) będącej przedsiębiorcą, który bez-
pośrednio współdziała z podmiotem zbiorowym w realizacji celu prawnie
dopuszczalnego
– jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbioro-
wemu korzyść, chociażby niemajątkową.
Wobec podmiotu zbiorowego ustawa przewiduje możliwość orzeczenia
kary pieniężnej w wysokości od 1000 do 5 000 000 złotych, nie wyższej jed-
nak niż 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono
czyn zabroniony będący podstawą odpowiedzialności podmiotu zbiorowego.
Wobec podmiotu zbiorowego sąd może orzec również zakaz ubiegania się
o zamówienia publiczne.
Podsumowanie
Zmowy przetargowe należą do najpoważniejszych rodzajów naruszeń
prawa, a walka z nimi należy do najistotniejszych zadań jakie stoją przed
wieloma instytucjami publicznymi. Dzieje się tak dlatego, że zmowy prze-
targowe prowadzą do radykalnego ograniczenia podstawowej funkcji jaką
posiada przetarg publiczny, którą jest zapewnienie mechanizmu prawidło-
wej rywalizacji pomiędzy przedsiębiorcami. Stąd też istnieje szereg sankcji
(administracyjnych, cywilnych i karnych) jakie mogą spaść na przedsię-
biorcę, który narusza panujące na rynku zasady uczciwej konkurencji.
Konrad Majewski
prawnik, doradca prawny z grupy doradczej M&S Doradcy Strategiczni i z Centrum
Optymalizacji Procesów Zakupowych, redaktor budujwprawie.pl, ekspert z zakresu
prawa zamówień publicznych, partnerstwa publiczno-prywatnego, prawa antymonopo-
lowego, warunków kontraktowych FIDIC, konrad.majewski@msdoradcy.pl
Kamil Stolarski
doradca prawny z grupy doradczej M&S Doradcy Strategiczni, redaktor naczelny
budujwprawie.pl, doktorant na Wydziale Prawa i Administracji UJ, kierownik projektu
finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, kamil.stolarski@msdoradcy.pl
Od redakcji: Jesteśmy otwarci na wszelkie głosy naszych Czytelników dotyczących
zjawisk zakłócających prawidłową rywalizację na rynku między przedsiębiorstwami.
1) A . Borowicz, System przetargowy jako warunek wprawnego funkcjonowania polskiego budownic-
twa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001 r., s. 29.
2) P od red. A. Piątek, C. Banasiński, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz,
Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2010 r., s. 89.
3) O rzeczenie Sądu Pierwszej Instancji z 20 kwietnia 1999 r., sygn. akt T-305/94, NV Limburgse
Winyl Maatschappij v Komisja, Zb. Orz. z 1999 r., II-931.
4) Por. Pod red. A. Piątek, C. Banasiński, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komen-
tarz, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2010 r., s. 90.
5) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r., VI ACa 1071/10, LEX nr 113043.
6) OECD, Wytyczne dotyczące zwalczania zmów przetargowych, „Biuletyn OECD”, luty 2009 r.
7) Pod red. T. Skoczny, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz, Wydawnictwo
C.H. Beck, Warszawa 2010 r., s. 357.
8) K . Kochutek, M. Sieradzka, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów – Komentarz, Wy-
dawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2008 r., s. 84
9) P or. art. 305 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 2010 r. Nr 40, poz. 227.
10) J . Skorupka, Przestępstwo utrudniania przetargu de lege lata i de lege ferenda, PS 2005, nr 11–12, s. 115.
