Page 23 - Konstrukcje Stalowe Nr 188

BUDOWNICTWO DROGOWE

Najczęstszą przyczyną wydłużenia czasu realizacji są prze- co ponad 190 km jest w trakcie przetargu, a w przygotowaniu
ciągające się procedury administracyjne, co miało miejsce mamy odcinki o łącznej długości ponad 2440 km.
między innymi na odcinkach autostrady A2 pomiędzy Siedlca- Realizowane obecnie odcinki to wydłużenie lub łączenie ist-
mi a Sworami, na S1 w woj. śląskim, S7 w woj. mazowieckim niejących już tras. Tak jest chociażby w przypadku autostrady
czy też S19 w woj. lubelskim. Kary umowne nakładamy jedynie A2 na wschód od Siedlec, S7 od Płońska w kierunku Warszawy
w przypadku ukończenia inwestycji w terminie przekraczają- czy też na wysokości Krakowa, S8 na południe od Wrocławia,
cym daty wynikające z zawartych aneksów z wykonawcami, S12 i S17 od Piask w kierunku granicy z Ukrainą. Łączymy ist-
a inwestycja na S6 jest tego potwierdzeniem, jednym z niewie- niejące odcinki S6 wzdłuż wybrzeża Bałtyku, S1 pomiędzy Kato-
lu takich przypadków. Dodajmy, że spór pomiędzy GDDKiA i wy- wicami i Bielskiem-Białą, S11 od Kępna do obwodnicy Olesna,
konawcą nie został jeszcze zakończony. S16 od Olsztyna do Biskupca. Realizujemy S10 od Szczecina do
• Jakie najważniejsze kryteria decydują o przyznaniu (wy- Piły i od Bydgoszczy do Torunia, S19 na większości jej przebie-
graniu) przetargu? gu od granicy z Białorusią do Lublina i od Rzeszowa do granicy
– Gros wymagań technicznych dotyczących danej inwestycji ze Słowacją. Do tego S12 w woj. mazowieckim czy S74 w woj.
jest wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia oraz w pro- świętokrzyskim.
jekcie umowy. Oferty podlegają badaniu np. co do zgodności • Z roku na rok rosną ceny materiałów budowlanych, ropy
z warunkami zamówienia czy pod kątem rażąco niskiej ceny. i gazu oraz wynagrodzenia. Firmy realizujące kontrakty czę-
Dopiero w kolejnym etapie przechodzimy do oceny w oparciu sto występują o waloryzację kosztów. Jakie obecnie obowią-
o ustalone kryteria oceny ofert. Zgodnie z Prawem zamówień zują zasady w tej materii?
publicznych kryterium ceny może stanowić co do zasady nie – Klauzula waloryzacyjna dla robót budowlanych została
więcej niż 60%. Pozostałe 40% przypisujemy np. do przedłu- wprowadzona na kontraktach GDDKiA w listopadzie 2013 r.
żenia okresu gwarancji na wykonane prace dotyczące elemen- W 2019 r. wprowadziliśmy natomiast mechanizm waloryzacji,
tów takich jak: ekrany akustyczne wraz z ich posadowieniem, który oparty jest o tzw. „koszyk waloryzacyjny”. W skład „ko-
instalacje zasilające, konstrukcje wsporcze czy też przedłuże- szyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych
nie gwarancji na obiekty mostowe wraz z ich wyposażeniem. wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wcho-
W niektórych kontraktach dodajemy też wymagania, mające dzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa
na celu nie tylko oszczędność kosztów realizacji i użytkowania oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie
drogi, ale przede wszystkim ograniczenie negatywnego oddzia- z ustalonymi stałymi wagami).
ływania na środowisko oraz klimat. Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towa-
W przypadku zadań realizowanych w systemie tradycyjnym, rów i usług konsumpcyjnych – wskaźnik inflacyjny (CPI), któ-
gdzie dokumentacja zamówienia, w tym dokumentacja pro- ry odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie
jektowa, szczegółowo opisują wszelkie parametry i wymaga- zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze,
nia – stosujemy kryterium ceny 100%. Zadania takie obecnie usługi edukacyjne, usługi hotelowe).
stanowią jednak niewielką część wszystkich realizowanych Jak pokazują obiektywne dane, mechanizm waloryzacji
dużych inwestycji drogowych, ale w kolejnych latach chcemy odpowiednio reaguje na zmiany cen na rynku. Na tym etapie
zwiększyć ich udziału do poziomu ok. 20%. nie przewidujemy zmian w tym zakresie, choć nadal toczy się
Nie można także zapominać, że badanie oferty to jedno, ale dyskusja nad zwiększeniem limitu waloryzacji i podziału ryzyk,
każdy z wykonawców z ofertą potencjalnie najkorzystniejszą który od początku wynosi 50/50.
podlega także szczegółowemu badaniu i ocenie w kontekście Kontraktowy limit waloryzacji na roboty budowlane zmie-
spełniania warunków udziału i nie podleganiu wykluczeniu niał się na przestrzeni lat. Obecnie wynosi on ±10% zaakcep-
z przetargu. towanej kwoty kontraktowej. W przypadku firm, które składały
• W styczniu 2024 r. nastąpiły zmiany w Prawie zamówień oferty przed wybuchem wojny w Ukrainie, limit waloryzacji
publicznych (np. wzrósł próg kwotowy dla zamówień na ro- najpierw został zmieniony na ±10% (w 2022 r.), a potem ±15%
boty budowlane). Czy oczekuje Pan kolejnych nowelizacji (w grudniu 2023 r.). Przed podpisaniem aneksów umowy te
w 2025 r.? miały limit waloryzacji na poziomie 5%, 1% lub nie miały go
– Wszystko wskazuje na to, że kolejna zmiana ustawy – Pra- wcale. Łącznie podpisaliśmy 101 aneksów waloryzacyjnych
wo zamówień publicznych (Pzp) – będzie dotyczyła głównie z limitem 15%.
certyfikacji wykonawców oraz głośnej ostatnio kwestii wyroku Limit waloryzacji wprowadziliśmy także w umowach na
TSUE z 22 października 2024 r., a więc udziału w postępowa- bieżące utrzymanie dróg i na mniejsze zadania inwestycyjne
niach wykonawców – w dużym skrócie mówiąc – spoza Unii (poza PBDK i PB100), a także na prace projektowe i nadzór. Do
Europejskiej. tej pory do GDDKiA wpłynęło 431 wniosków o waloryzację wy-
Ponadto, od pewnego czasu trwa zapoczątkowany przez nagrodzenia na utrzymanie i mniejsze zadania. Podpisaliśmy
Prezesa UZP przegląd obowiązującej od 2021 r. ustawy Pzp. już 349 aneksów waloryzacyjnych. W przypadku prac projek-
GDDKiA wypowiadała się i zgłaszała kilka postulatów, które towych i nadzoru pierwsze aneksy podpisaliśmy 6 czerwca
mogłyby usprawnić procedowanie. Niemniej na chwilę obecną 2024 r. Do końca ubiegłego roku podpisaliśmy 74 aneksy do
zmiany te nie przybrały formy konkretnych zapisów. umów na projektowanie oraz 72 aneksy do umów z firmami
• W 2022 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie sprawującymi nadzór nad naszymi inwestycjami.
ustanowienia wieloletniego Rządowego Programu Budowy • W ramach Krajowego Programu Odbudowy UE przelała
Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.). Co jest ostatnio 40 mld euro. Na ile liczy GDDKiA z tej puli?
obecnie realizowane w jego ramach? – GDDKiA będzie ostatecznym odbiorcą bezzwrotnego
– Obecny Program jest kolejnym, średniookresowym doku- wsparcia z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odpor-
mentem programowym w sektorze infrastruktury dróg krajo- ności (KPO) w łącznej wysokości ok. 3 mld zł. Środki te dofi-
wych, stanowiącym kontynuację wcześniej przyjętych Progra- nansują realizację obwodnic na drogach krajowych o łącznej
mów Budowy Dróg Krajowych na lata 2008–2012, 2011–2015 długości ok. 90 km, a także poprawę bezpieczeństwa ruchu
i 2014–2023. Obecnie w realizacji mamy 102 zadania o łącznej drogowego w 305 lokalizacjach. Podpisaliśmy trzy umowy, wy-
długości 1428 km, kolejnych 20 zadań, o łącznej długości nie- czerpując tym samym pulę przeznaczoną dla GDDKiA.

1/188 KONSTRUKCJE STALOWE 23
03.2025